رم کامپیوتر: حافظه موقت دنیای دیجیتال

حافظه موقت یا رم (RAM) یکی از اجزای حیاتی کامپیوتر است که وظیفه ذخیره‌سازی موقت اطلاعات و برنامه‌هایی را که در حال استفاده هستند، بر عهده دارد. هرچه ظرفیت رم بیشتر باشد، کامپیوتر می‌تواند به طور همزمان با برنامه‌های بیشتری کار کند و سرعت و عملکرد کلی آن نیز افزایش می‌یابد. در این مقاله، به بررسی رم کامپیوتر، انواع مختلف آن، شرکت‌های سازنده و نکاتی برای خرید رم مناسب می‌پردازیم.

رم چیست و دقیقا چه کاری می‌کند؟ باید بگوییم که حافظه اصلی یا حافظه رم (RAM) همچون نبض کامپیوتر عمل می‌کند و باید برای کامپیوترتان تهیه کنید، چرا که اگر کامپیوتری حافظه مناسبی نداشته باشد، عملا به کارتان نمی‌آید. نه فضا برای ذخیره‌سازی دارید و نه می‌توانید با سرعت به اطلاعات دست یابید.

اگر رم کامپیوترتان را ارتقا دهید، متوجه بهبود عملکرد آن می‌شوید، اما مشخص ‌کردن مقدار آن به تنهایی کافی نیست. بلکه باید به سرعت، زمان تاخیر و تعداد کانال هم دقت کنید و اینجاست که بازی سخت انتخاب رم شروع می‌شود.

حافظه رم برخلاف حافظه‌های HDD یا SSD در کامپیوتر مداوم در حال بازنویسی و حذف است. زیرا وظیفه آن این است که به پردازنده اجازه دسترسی به داده‌ها با سرعت بالا را ‌بدهد.

با این حال اگر جریان برق قطع شود، اطلاعات درون رم حذف یا به ‌اصطلاح ریست (Reset)  می‌شوند.

ماژول حافظه

دو فرم ساختاری کلیDIMM  وSO-DIMM  برای حافظه رم وجود دارد که با وجود شباهت‌های کاربردی بسیار نباید با هم اشتباه گرفته شوند. تفاوت اصلی تنها در سایز این ماژول‌هاست.

DIMM با ابعاد بزرگ‌تر و کشیده‌تر در کامپیوترهای دسکتاپ استفاده می‌شود، اما SO-DIMM  به دلیل کوچکی در لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای All in One  به کار می‌رود.

حجم حافظه

اکنون سرعت انتقال اطلاعات چنان افزایش یافته که در گوشی‌های موبایل هم از حافظه رم سه و چهار گیگابایتی استفاده می‌شود، پس دور از ذهن نیست که در کامپیوترها از رم ۸ و ۱۶ گیگابایتی و حتی بیشتر استفاده کنیم.

با این حال در خرید رم نباید به فکر هزینه‌ها باشیم. زیرا به قدری قیمت رم‌ها مناسب شده که دیگر صرفه‌جویی معنا ندارد.

بنابراین اگر در سیستم‌های کامپیوتری صرفا کارهای ساده روزمره انجام می‌دهید و قصد فعالیت با نرم‌افزارهای ادیت تصویر و فیلم را ندارید، ظرفیت رم ۴ جوابگوی فعالیت شما خواهد بود، اما اگر می‌خواهید چند فایل متنی باز کرده و به مرور وب بپردازید، حداقل یک رم ۸ گیگابایتی در یک کامپیوتر ساده کار شما را راه می‌اندازد.

همچنین برای آنهایی که قصد مدل‌سازی سه‌بعدی، تدوین یا بازی ‌کردن در کامپیوتر را دارند، اصلا انتخاب کمتر از ۱۶ گیگابایت پیشنهاد نمی‌شود.

با این حال استفاده از رم ۱۶ گیگابایت در سیستم کامپیوتری یک آپشن به حساب می‌آید و اگر به قصد آینده‌نگری رم ۳۲ گیگابایتی تهیه و راه‌اندازی کنید، به جمع حرفه‌ای‌ها راه یافته‌اید.

البته باید به این نکته توجه داشته باشید که ظرفیت رم مهم‌تر و کاربردی‌تر از سرعت آن است و بهترین رم‌های کامپیوتر موجود در بازار ایران، تولید تیم گروپ (TeamGroup) ، کورسیر (Corsair)، جیل (Geil)  و جی‌اسکیل (G.SKILL) هستند.

نسل‌های رم

حافظه‌های موقت با استاندارد DDR (مخفف Double Data Rate) از یکدیگر قابل تشخیص هستند. استانداردهای DDR که با ترتیب شماره‌هایشان تا DDR4  معرفی شده‌اند.

هر نسل DDR در مقایسه با نسل قبلی سرعت بیشتر، مصرف برق  و زمان تاخیر کمتری خواهد داشت.

برای اینکه بدانید چه مادربردی کدام نسل را پشتیبانی می‌کند، به تعداد پین‌ها و شیارهای موجود در مادربرد دقت کنید. این در حالی است که مادربردهای ۲۰۱۴ به بعد پشتیبان جدیدترین استاندارد یعنیDDR4  هستند.

سازگاری مادربرد با رم

حالا که با انواع نسل‌های رم آشنا شدید. به قیمت آن بپردازیم. هر نسل رم با سرعت گوناگون قابل خریداری است. برای مثال رم DDR4 دارای فرکانس ۲۱۳۳ مگاهرتز است، اما سرعت‌های ۲۴۰۰، ۳۰۰۰، ۳۲۰۰، ۳۶۰۰ مگاهرتز و بالاتر نیز در بازار موجود هستند.

قاعدتا هرچه سرعت رم بالاتر باشد بهتر است، اما  همانطور که گفتیم در نظر داشته باشید که مادربرد و پردازنده شما از آن سرعت پشتیبانی کند.

دقت کنید چنانچه فرکانس رم از حداکثر فرکانس قابل پشتیبانی توسط مادربورد بیشتر باشد، حافظه رم با سرعتی کمتر از سرعت اصلی خود کار خواهد کرد.

برخی از رم‌ها از فناوری XMP مخفف (Extreme Memory Profiles) بهره می‌برند. این فناوری توسعه یافته توسط شرکت اینتل است که به شما اجازه می‌دهد تنظیمات رم‌های سیستم خود را تنها با انتخاب یک پروفایل تغییر دهید و از فرکانس‌های بالاتری نسبت به فرکانس استاندارد حافظه بهره ببرید.

همچنین اگر می‌خواهید رم‌های سیستم خود اورکلاک کنید، استفاده از پروفایل‌های XMP شیوه‌ای مناسب برای این کار است.